De Beatrixboom in Hoorn

Om de geboorte van Prinses Beatrix (31-01-1938) ook in Hoorn te vereeuwigen werd op 1 februari 1938 de inmiddels als “De Beatrixboom” bekend staande niet vruchtdragende, wit bloeiende kastanjeboom gepland door het toenmalige bestuur van de gelijknamige Oranjevereniging (toen nog feestcommissie) en de burgemeester van Heerde.

Naar het schijnt is daarvan een akte opgesteld en is die akte in een lodenpijp onder of naast de boom begraven. Deze pijp is na een zeer grondige zoektocht na de kap van de boom helaas niet terug gevonden.

Een kopie (of een deel daarvan) is opgenomen in het uitgebrachte jubileumboek ter ere van het 60 jarig bestaan van de Oranjevereniging. De daarin opgenomen tekst luidt als volgt (letterlijk overgenomen):

“Op heden den eersten februari des namiddag te half drie; is op initiatief der feestcommissie te Hoorn (gem. Heerde) door bijwoning van zijn Eerwaarde heer burgemeester J. Koster; een herrinneringsboom geplant, als aandenken aan de geboorte van Beatrix, Wilhelmina, Armgard Prinses van Oranje Nassau enz. enz.

 Namens de feestcommissie “Hoorn”

 Ere Voorzitter

Voorzitter

Secretaris

Penningmeester

Leden

Hoorn 1 februari 1938

De Beatrixboom is gepland op een plek die als “de Kolk” bekend stond, een plek waar zich het overtollige regenwater verzamelde. Deze plek diende ook altijd als verzamelplaats als men gezamenlijk op reis ging.

Er is destijds bewust gekozen voor een niet vruchtdragende kastanjeboom zodat de jeugd geen kattenkwaad konden uithalen met de kastanjes.

In januari 2009 werd bekend (na een in opdracht van de gemeente Heerde uitgevoerd onderzoek) dat de boom was aangetast door de oesterzwam. Deze zwam had toegang tot de stam gekregen door een beschadiging aan de boom als gevolg van een afgereden tak. Het onderzoeksrapport gaf aan dat door de ziekte (op termijn) gevaar van breuk zeer aannemelijk was. Mede doordat de boom op een gevaarlijke plaats stond werd uit veiligheidsoverwegingen kap van de boom als enige mogelijkheid gezien en kwam er na 71 jaar een eind aan dé Beatrixboom.

In goed overleg met de gemeente Heerde, vertegenwoordigd door wethouder van Ommen, is een volledig draaiboek opgesteld vanaf de kap tot en met de herplant.

Om minder risico te lopen dat ook een nieuwe boom via besmetting zou kunnen worden aangetast is gekozen voor een andere boom, namelijk een rode beuk. Deze boom is gepland op 1 april 2009 in het kader van de nationale boomfeestdag.

De plant van de nieuwe Beatrixboom heeft plaatsgevonden door de heren Wim van Ommen, wethouder van de gemeente Heerde, Wim Lutgerink, directeur van de Jenaplanschool Hoorn en Jan Agterhuis, voorzitter van de Oranjevereniging. Dit alles in het bijzijn van veel belangstellenden vanuit de buurt, leden van de Oranjevereniging en kinderen uit onze partnergemeente Balve (Duitsland).

Dit keer is er geen loden pijp maar een hele koffer naast de boom begraven. Hierin zit allerlei informatie opgeslagen voor het nageslacht. Zo zitten alle tekeningen en gedichten van de schoolkinderen erin die zij gemaakt hebben bij de versiering van de boom ter gelegenheid van de verjaardag van koningin Beatrix op 31 januari 2009. Ook zitten er officiële documenten in de koffer zoals: Het onderzoeksrapport, een verslag en draaiboek vanaf onderzoek tot en met de herplant, een oorkonde en nog veel meer. Om de inhoud te beschermen is de koffer volledig afgedicht met kunsthars.  Mocht het ooit zover komen dat ook deze boom om wat voor reden dan ook gekapt moet worden dan is de koffer naast de boom terug te vinden onder een dikke laag beton.

22 januari 2009

De Beatrixboom die al zeventig jaar het centrum van Hoorn markeert is zo ziek dat de boom moet worden gekapt. foto Tom van Dijke

  

HOORN – De zeer markante Beatrixboom in het centrum van Hoorn moet worden gekapt. De zeventig jaar oude kastanjeboom, geplant bij de geboorte van koningin Beatrix, is dermate ziek dat omkappen de enige oplossing is die overblijft.

“De boom is door een deskundige onderzocht en de situatie is zeer slecht. We kunnen kap niet voorkomen”, aldus wethouder Willem van Ommen.

Binnenkort publiceert de gemeente Heerde een aanvraag om een kapvergunning. “De bevolking zal zeer teleurgesteld zijn maar we kunnen gewoon niet anders”, aldus de wethouder. Die wel direct de belofte doet dat er een nieuwe, redelijk forse boom geplant wordt als de huidige kastanjeboom is verdwenen. De Beatrixboom lijdt overigens niet aan de kastanjebloederziekte, de beruchte boomziekte die de afgelopen jaren al talloze, vaak beeldbepalende kastanjes, heeft geveld en waar tot nog toe geen remedie voor is.

  

Onthulling informatiebord bij de Beatrixboom.

Dit informatiebord is aangeboden door de Oranjevereniging en geeft in het kort een toelichting over de historie van “de boom” in Hoorn.

Onderstaand kunt u de tekst lezen zoals die op dat bord is weergegeven.